Wat zijn biomerkers?
Een biomerker is een biologische merker die kan aantonen dat iemand een bepaalde ziekte heeft, die het ziekteverloop kan voorspellen of die kan helpen om de meest geschikte behandeling te vinden. In de klinische praktijk is het belangrijk dat zo een biomerkers makkelijk te meten en kost-efficiënt zijn.
Waarom hebben we biomerkers nodig bij PDS?
Momenteel is er nog geen test beschikbaar om de diagnose van het prikkelbare darmsyndroom (PDS) te stellen. Een biomerker specifiek voor PDS zou ons hierbij kunnen helpen. Zo zouden we met een eenvoudige test in bloed of stoelgang de diagnose kunnen stellen. In dit artikel geven we een overzicht van mogelijke biomerkers in de stoelgang.
Samenstelling van de darmflora
Verschillende bedrijven bieden testen aan waarmee je je darmflora of microbioom in kaart kan brengen. Deze geven meestal een ruim overzicht van bacteriën, virussen en gisten in de darm en in welke mate deze gestegen of gedaald zijn. Het probleem met deze testen is dat we eigenlijk niet weten hoe de samenstelling van de darmflora bij PDS er precies uit ziet. We weten dat deze anders is dan bij gewone mensen, maar wat er nu exact verschilt daar hebben we geen eenduidig antwoord op. Hierbij komt ook nog eens dat we eigenlijk niet veel kunnen doen met het resultaat van deze testen. Het is dus niet zo dat we een aangepaste behandeling kunnen opstarten op basis van dit onderzoek. Voorlopig zijn dit soort testen dan ook weggesmeten geld.
Galzouten
Bij een deel van de patiënten met een diarree predominant subtype spelen de galzouten een belangrijke rol in het ontstaan van de klachten. Deze specifieke groep kan je dan ook goed behandelen door medicatie te geven die de galzouten bindt in de darmen. Via een stoelgangsonderzoek kan je de verwerking en uitscheiden van galzouten in de darm nakijken. Zo kan de arts beoordelen of galzouten bij jou een rol spelen. In België wordt dit onderzoek niet veel gebruikt. Wanneer er een vermoeden is van galzoutendiarree dan starten we meestal empirisch medicatie op. Dit wilt zeggen dat we gewoon de medicatie geven die de galzouten bindt. Verdwijnt de diarree, dan is dit voldoende bewijs dat de galzouten hier een rol spelen in het ontstaan van de symptomen.
Calprotectine
Iedere PDS patiënt zal wel al eens gehoord hebben van calprotectine. Het meten van calprotectine in de stoelgang wordt niet gebruikt om de diagnose van IBS te bevestigen, maar wel om de aanwezigheid van inflammatoire darmziekten (IBD) uit te sluiten. Calprotectine wordt namelijk vrijgesteld door bepaalde witte bloedcellen wanneer deze geactiveerd worden. Het zal dus verhoogd zijn bij IBD, maar ook bijvoorbeeld wanneer je een buikgriep hebt.
Andere biomerkers in de stoelgang
Er zijn nog een hoop andere biomerkers die wetenschappelijk onderzocht zijn om te kijken of ze een rol spelen bij PDS. Enkele voorbeelden zijn de chromogranines, proteasen en de samenstelling van chemische stoffen, het metaboloom. Jammer genoeg is er momenteel nog niet voldoende gekend over deze biomerkers om ze te kunnen gebruiken in de praktijk. Indien dit in de toekomst zou veranderen dan zullen we dit eveneens weergeven op onze website.
Bron
Camilleri M., Halawi H., Oduyebo I. Biomarkers as a diagnostic tool for irritable bowel syndrome: where are we? (2017) Expert Review of Gastroenterology & Hepatology
