Diagnose van PDS
Hoe stellen we de diagnose van het prikkelbare darmsyndroom? Momenteel bestaat er nog geen diagnostische test om PDS vast te stellen. We noemen de diagnose van PDS dan ook een symptoomdiagnose of een exclusiediagnose.
PDS wordt ook een functionele aandoening genoemd, dit betekent dat de klachten niet te verklaren zijn door een lichamelijke ziekte of een psychiatrische stoornis. Om van een functionele aandoening te spreken moeten andere oorzaken voor de klachten dan ook uitgesloten worden wat aansluit bij de exclusiediagnose.
Behalve PDS zijn er nog veel andere functionele maag- en darmaandoeningen. Deze aandoeningen kunnen deels overlappen met elkaar en in combinatie voorkomen. In onze fact checks hebben we een hele reeks artikels over deze aandoeningen.
Symptoom- en exclusiediagnose
Omdat er geen test is die we kunnen uitvoeren, kunnen we een waarschijnlijke diagnose van PDS stellen op basis van klachten. Hiervoor worden meestal de Rome IV criteria gebruikt.
Rome IV criteria:
1. Buikpijn gedurende minstens 1 dag per week gedurende de laatste twee maanden.
2. Twee of meer van onderstaande criteria:
a. Relatie met het maken van stoelgang (toe- of afname van pijn)
b. Geassocieerd met een verandering in frequentie van stoelgang (vaker of minder vaak)
c. Geassocieerd met een verandering in consistentie (platter of harder)
(Deze zijn ook opgenomen in de zelftest die je kan uitvoeren op deze website)
Een tweede belangrijk luik in de diagnose van PDS is de afwezigheid van organische ziekte. Dit zijn aandoeningen waarbij we duidelijke afwijkingen vinden bij courante diagnostische testen. Bij PDS vinden we per definitie geen afwijkingen. Om de diagnose van PDS met zekerheid te kunnen stellen is het dan ook belangrijk om enkele relevante ziektes uit te sluiten.
Welke ziektes we willen uitsluiten en welke testen we daarbij uitvoeren hangt af van patiënt tot patiënt. U zal niet alle onderzoeken krijgen die hier vermeld staan. Uw arts zal op basis van uw klachten beslissen welke onderzoeken het meest geschikt zijn voor uw situatie.
Diagnostische testen
We willen nogmaals benadrukken dat u waarschijnlijk niet alle onderzoeken zal krijgen die we hier beschrijven.
Uw arts zal steeds op basis van uw klachten en uw risicoprofiel beslissen welke onderzoeken nodig zijn.
Labo onderzoeken
Om een beeld te krijgen over uw algemene gezondheid kan er een bloedafname uitgevoerd worden.
Hierin kan men onder andere volgende zaken evalueren: bloedarmoede, ontsteking, glutenintolerantie, schildklierfunctie, nierfunctie.
Behalve een bloedname kan uw arts ook vragen om een stoelgangsstaal binnen te brengen. Hierin kunnen we eveneens ontsteking bepalen en de aanwezigheid van bepaalde bacteriën en parasieten nagaan.
Echografie
Er zijn verschillende soorten echografieën die kunnen gebruikt worden om uw toestand te evalueren.
Bij een echografie van de buik kunnen we de darmen, lever, galblaas, alvleesklier, nieren en baarmoeder met eierstokken in beeld brengen. Als er veel lucht in de darmen zit kan dit ervoor zorgen dat de andere organen in de buik minder goed zichtbaar zijn. Het is dan ook belangrijk dat u niets gegeten hebt voor het onderzoek.
Meer informatie: echo-abdomen
Wanneer uw arts vermoedt dat er een probleem is met uw anale sluitspier of bekkenbodemspieren kan er een echografie worden uitgevoerd waarbij de echoprobe via de anus naar binnen wordt gebracht. Tijdens dit onderzoek zal u gevraagd worden om de sluitspier samen te knijpen en te persen, zo kan de beweging van uw bekkenbodemspieren geëvalueerd worden.
Ademtesten
Lactose-intolerantie kan zorgen voor buikpijn, winderigheid en diarree. Als uw klachten hierbij passen en gelinkt zijn aan het eten van zuivel dan kan er beslist worden om een lactose ademtest uit te voeren. Hierbij evalueren we het vermogen van uw lichaam om lactose te verteren. Een ademtest is niet altijd nodig, als u zich beter voelt wanneer u lactose uit uw dieet schrapt heeft een bijkomende ademtest niet veel nut meer.
Meer informatie: ademtest-lactose
Wanneer de alvleesklier niet goed werkt kan dit aanleiding geven tot vettige diarree. Om dit te onderzoeken zullen er verschillende tests uitgevoerd worden, waaronder een ademtest. Een mengtriglyceriden ademtest evalueert het vermogen van het lichaam om vetten te verteren.
Meer informatie: ademtest-mengtriglyceriden
Een vertraagde maaglediging kan zorgen voor misselijkheid, snel vol zitten en een opgeblazen gevoel. Ook dit kunnen we evalueren met een ademtest. U wordt hiervoor een dag opgenomen in het ziekenhuis en het resultaat van deze test toont ons hoe snel uw maag zich ledigt nadat u gegeten heeft.
Meer informatie: ademtest-maagontlediging
Gastroscopie
Een gastroscopie is een onderzoek waarbij we met een camera in de maag kijken. We kunnen hierbij niet enkel de maag beoordelen, maar ook de slokdarm en het begin van de twaalfvingerige darm. Behalve kijken kunnen er ook stukjes weefsel worden afgenomen om onzichtbare afwijkingen te evalueren. Dit onderzoek wordt vooral aangevraagd als u last heeft van misselijkheid, braken, maagpijn en zuurklachten.
Meer informatie: gastroscopie
Coloscopie
Bij een coloscopie gaan we net zoals bij een gastroscopie met een camera kijken, maar deze keer in de dikke darm. Tijdens dit onderzoek kunnen we zien of er ontsteking, poliepen of een tumor in de dikke darm zit. Dit onderzoek wordt meestal pas aangevraagd als een andere test afwijkend is of als u risicofactoren heeft voor dikke darmkanker. Ook hier kunnen er stukjes weefsel worden weggenomen om deze microscopisch te evalueren.
Meer informatie: coloscopie
Manometrie
Een manometrie is een drukmeting ofwel ter hoogte van de slokdarm ofwel ter hoogte van de anus. Deze onderzoeken worden niet in alle ziekenhuizen uitgevoerd en het kan zijn dat u hiervoor doorgestuurd wordt.
Bij een anale manometrie wordt de druk gemeten ter hoogte van het laatste gedeelte van de darm en de sluitspier. Naast het meten van de druk kunnen we hiermee ook de gevoeligheid van de darm bepalen. Dit onderzoek wordt vooral aangevraagd bij een vermoeden van een verkeerd werkende bekkenbodem, constipatie of stoelgangsverlies.
Meer informatie: anale-manometrie
Een slokdarmmanometrie dient om de drukken in de slokdarm te meten en wordt uitgevoerd als er een vermoeden is dat de slokdarm niet juist werkt. Als u ook zuurklachten heeft dan kan dit gecombineerd worden met een zuurmeting. Bij een zuurmeting wordt een sonde geplaatst die gedurende 24 uur blijft zitten. Deze meet of er een abnormale hoeveelheid zuur in uw slokdarm terecht komt die uw klachten kunnen verklaren.
Meer informatie: slokdarmmanometrie / 24-uurs-ph-metrie
