Wat zijn mestcellen
Mestcellen zijn een soort witte bloedcellen die vooral talrijk aanwezig zijn op lichaamsbarrières. Dit zijn plaatsen in het lichaam die in direct contact staan met de buitenwereld, bijvoorbeeld de huid, longen en darmen. Daardoor zijn mestcellen goed geplaatst om te reageren op mogelijke ziekteverwekkers zoals bacteriën, virussen en allergenen (stoffen die een allergische reactie kunnen veroorzaken, bijvoorbeeld pollen en huisstofmijt). Mestcellen behoren dus tot het afweersysteem van ons lichaam. Een abnormale werking van mestcellen vormt echter de basis voor hun betrokkenheid bij allerlei aandoeningen van het maagdarmstelsel, zoals voedselallergie, inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn en colitis ulcerosa), en ook het prikkelbare darmsyndroom (PDS).
De rol van mestcellen bij allergieën
Mestcellen zitten vol met “prikkelende stoffen”, ook wel mediatoren genoemd. Deze stoffen functioneren als boodschapper tussen de verschillende cellen in het lichaam en verhogen de afweerreactie. Histamine is daar een voorbeeld van. Bij afweer- en allergische reacties worden mestcellen geactiveerd door ziekteverwekkers, en geven ze die stoffen af aan hun omgeving. De mediatoren, zoals histamine, hebben op hun beurt veel verschillende effecten, waaronder het verwijden van bloedvaten en het verhogen van de doorlaatbaarheid van bloedvaten. Tijdens een allergische reactie veroorzaakt histamine dan ook de bekende symptomen: roodheid, neusloop, jeuk, plaatselijke zwelling en warmte.
Het verband tussen mestcellen en PDS
Uit onderzoek is gebleken dat er meer geactiveerde mestcellen aanwezig zijn in de dikke darm van patiënten met PDS. Bovendien werd een belangrijke relatie gevonden tussen de nabijheid van geactiveerde mestcellen bij zenuwen en de ernst en frequentie van buikpijn. Hoe komt dit?
Bij activering van mestcellen komen hun mediatoren vrij. Deze stoffen werken in op nabijgelegen zenuwuiteinden, waardoor deze zenuwen intenser zullen reageren. Dit veroorzaakt een hogere gevoeligheid dan normaal voor pijnprikkels (bijvoorbeeld rode pepers). Dit wordt hyperalgesie genoemd. Anderzijds is er ook een verhoogde gevoeligheid voor prikkels die normaal gesproken onschuldig zijn, dit is allodynie. Als je bijvoorbeeld een sterk verbrande huid hebt na een dag aan zee, kan douchen of het aanraken van de huid ineens pijnlijk zijn. Een vergelijkbaar proces vindt plaats in de darmen wanneer zenuwuiteinden worden blootgesteld aan mediatoren zoals histamine. Kortom, er is sprake van een overgevoeligheid van de darmen, die uiteindelijk buikpijn veroorzaakt.
Vanuit therapeutisch standpunt is het dus van groot belang de mechanismen die mestcellen activeren te achterhalen. Daarom wordt er momenteel onderzoek gedaan aan de Universiteit van Antwerpen en het UZA naar de samenhang tussen mestcellen, overgevoeligheid van de darmen, en PDS.
Interesse? Lees hier meer over onze studie.
Bron
Definition of mast cell – NCI Dictionary of Cancer Terms – Available from: https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/mast-cell
Wouters MM, Vicario M, Santos J. The role of mast cells in functional GI disorders. Gut. 65:155–68 (2016)
Barbara G, Stanghellini V, de Giorgio R, Cremon C, Cottrell GS, Santini D, et al. Activated Mast Cells in Proximity to Colonic Nerves Correlate with Abdominal Pain in Irritable Bowel Syndrome. Gastroenterology. 126:693–702 (2004)
